Ebû’l-Kasım Zehrâvî ve İcat Ettiği Cerrahi Aletler
Ebû’l-Kasım Zehrâvî, 936 – 1013 yılları arasında Endülüs’te yaşamış hekimlerden birisidir. Batılılar tarafından Abulcasis olarak adlandırılan Zehrâvî; günümüzde hastanelerde kullanmaya devam ettiğimiz birtakım aletleri tıbba kazandırmış, yeni ameliyat teknikleri denemiş ve 50 yıllık tecrübesinin ürünü olan 30 ciltlik, geniş kapsamlı bir tıp ansiklopedisi yazmıştır. Zehrâvî’nin tıbba yaptığı en büyük katkı, hiç şüphesiz 30 ciltten oluşan Kitâbü’t-Tasrîf (et-Tasrîf) isimli eseridir.
Bu yazımızda, Zehrâvî tarafından tıbba armağan edilen bazı aletleri açıklayacağız.
SİNİR HASTALIKLARI
01: Çocukların ağrılı omurga rahatsızlıklarında sırtın alt bölgesini tedavi etmek için koter.
02: Siyatikte kullanmak için koter.
03: Epilepsi tedavisi için koter.
OFTALMOLOJİ (GÖZ HASTALIKLARI)
201-202: Gözyaşı bezindeki fistüllerin tedavisinde kullanılan bir koter.
203: Gözyaşı fistülleri için bir koter.
204: Gözyaşı fistülleri için bir temizleyici.
205 – 206: Katarakt iğnesi.
207: Deri altındaki şişkinliği yaran ve kesip alan bir kargı.
208: Göz kapağındaki şişkinlikleri koparmak için bir gül yaprağı aleti.
209: Hilal formlu koter. Göz kapaklarını gevşetmede kullanılır.
210: Göz kapakları için bir makas.
211: Göz kapağı yapışıklığını ikiye ayırmak için mersin yaprağı.
212: Kanat deriyi kesip almak ve göz içi kenarındaki sakat büyümeleri gidermek için neşter.
213: Kornea zarını kesip almak için bir makas.
214: Konjonktif zarını kesip almak için bir makas.
215: Kabarcıkları kökünden kazımaya yarayan neşter.
216: Uyuz hastalığını kazımak ve taş oluşumunu gidermek için kazıyıcı.
217: Göz hastalıklarında hacamat (toplardamarı açmak) için bir bıçak.
218: Başın tepe noktası (başın iki tarafındaki damarları yakmak) için koter.
219: Kirpiklerin gözün içine doğru büyümeleri durumunda kıl köklerini dağlamak için koter.
220: Yolunmaların ardından göz kapak kıllarının yerlerini yakmak için koter.
221: İki göz kapağı arasındaki yapışıklığı açmak için orak.
222: Göze ya da göz kapağına yapışmış yabancı cismi almak için kargaburnu.
223: Başak kılçığı ya da benzeri bir cismi gözden çıkarmak için pense.
224: Kıl ve benzeri yabancı cisimleri gözden toplamak için toplaç.
201-202: Gözyaşı bezindeki fistüllerin tedavisinde kullanılan bir koter.
203: Gözyaşı fistülleri için bir koter.
204: Gözyaşı fistülleri için bir temizleyici.
205 – 206: Katarakt iğnesi.
207: Deri altındaki şişkinliği yaran ve kesip alan bir kargı.
208: Göz kapağındaki şişkinlikleri koparmak için bir gül yaprağı aleti.
209: Hilal formlu koter. Göz kapaklarını gevşetmede kullanılır.
210: Göz kapakları için bir makas.
211: Göz kapağı yapışıklığını ikiye ayırmak için mersin yaprağı.
212: Kanat deriyi kesip almak ve göz içi kenarındaki sakat büyümeleri gidermek için neşter.
213: Kornea zarını kesip almak için bir makas.
214: Konjonktif zarını kesip almak için bir makas.
215: Kabarcıkları kökünden kazımaya yarayan neşter.
216: Uyuz hastalığını kazımak ve taş oluşumunu gidermek için kazıyıcı.
217: Göz hastalıklarında hacamat (toplardamarı açmak) için bir bıçak.
218: Başın tepe noktası (başın iki tarafındaki damarları yakmak) için koter.
219: Kirpiklerin gözün içine doğru büyümeleri durumunda kıl köklerini dağlamak için koter.
220: Yolunmaların ardından göz kapak kıllarının yerlerini yakmak için koter.
221: İki göz kapağı arasındaki yapışıklığı açmak için orak.
222: Göze ya da göz kapağına yapışmış yabancı cismi almak için kargaburnu.
223: Başak kılçığı ya da benzeri bir cismi gözden çıkarmak için pense.
224: Kıl ve benzeri yabancı cisimleri gözden toplamak için toplaç.
KOTERİZASYON
301: El tırnağı formunda koter.
302: El tırnağı formunda koter.
303: Koterizasyon aleti (soğuk karaciğerde)
304: Ayakları ve baldırları tedavi etmek için koter.
305: Ayakları ve baldırları tedavi etmek için koter.
306: Bir defalık kafa koterizasyonu için koter.
307: Kafa koterizasyonunda (şakaklar ve arka kafa) kullanmak için koter.
308: Yüz felcinde kullanmak için koter.
309: Yüz felcinde kullanmak için koter.
310: Neşter formunda küçük koter.
301: El tırnağı formunda koter.
302: El tırnağı formunda koter.
303: Koterizasyon aleti (soğuk karaciğerde)
304: Ayakları ve baldırları tedavi etmek için koter.
305: Ayakları ve baldırları tedavi etmek için koter.
306: Bir defalık kafa koterizasyonu için koter.
307: Kafa koterizasyonunda (şakaklar ve arka kafa) kullanmak için koter.
308: Yüz felcinde kullanmak için koter.
309: Yüz felcinde kullanmak için koter.
310: Neşter formunda küçük koter.
KULAK – BURUN – BOĞAZ
401: Kulak kepçesindeki farklı noktaların dağlanması yoluyla kulak ağrılarının tedavisine yarayan bir koter.
402: Kulak ağrılarının tedavisinde kullanılan bir koter.
403: Kulak ağrılarının tedavisinde kullanılan başka bir koter.
404: Kulağa kaçmış ve kulağın içinde şişmiş olan tahıl ve tohumları parçalara ayırmaya yarayan neşter.
405: İşitme kanalındaki yabancı cisimleri çıkarmak için bir neşter.
406: Burun çürümesinde kullanılan bir koter.
407: Bademcikleri ve yutak tümörlerini çıkarmaya yarayan bir cerrahi alet.
408: Bademcikleri sıyırıp çıkarmak için bir neşter.
409: Boğaz bölgesinden yabancı cisimleri çıkarmaya yarayan çengel biçimli alet.
410: Boğaz bölgesinden yabancı cisimleri çıkarmaya yarayan başka bir çengel biçimli alet.
411: Akciğer hastalıklarında ve öksürüklerde kullanılan bir koter.
401: Kulak kepçesindeki farklı noktaların dağlanması yoluyla kulak ağrılarının tedavisine yarayan bir koter.
402: Kulak ağrılarının tedavisinde kullanılan bir koter.
403: Kulak ağrılarının tedavisinde kullanılan başka bir koter.
404: Kulağa kaçmış ve kulağın içinde şişmiş olan tahıl ve tohumları parçalara ayırmaya yarayan neşter.
405: İşitme kanalındaki yabancı cisimleri çıkarmak için bir neşter.
406: Burun çürümesinde kullanılan bir koter.
407: Bademcikleri ve yutak tümörlerini çıkarmaya yarayan bir cerrahi alet.
408: Bademcikleri sıyırıp çıkarmak için bir neşter.
409: Boğaz bölgesinden yabancı cisimleri çıkarmaya yarayan çengel biçimli alet.
410: Boğaz bölgesinden yabancı cisimleri çıkarmaya yarayan başka bir çengel biçimli alet.
411: Akciğer hastalıklarında ve öksürüklerde kullanılan bir koter.
DİŞ TEDAVİSİ
501 – 514: Diş taşlarını temizlemede kullanılan raspatorlar.
515 – 518: Penseyle çekilemeyecek kırık dişleri çıkarmaya yarayan aletler.
519 – 521: Diş çekmeye ve diş parçalarını çıkarmaya yarayan aletler.
522: Pense / cımbız.
501 – 514: Diş taşlarını temizlemede kullanılan raspatorlar.
515 – 518: Penseyle çekilemeyecek kırık dişleri çıkarmaya yarayan aletler.
519 – 521: Diş çekmeye ve diş parçalarını çıkarmaya yarayan aletler.
522: Pense / cımbız.
ORTOPEDİ VE GENEL CERRAHİ
601: Burkulma, incinme ve çıkık durumunda koltukaltını dağlamak için iki kargılı koter.
602: Burkulma, incinme ve çıkık durumunda koltukaltını dağlamak için üç kargılı koter.
603: Kistleri, deri şişkinliklerini ve tümörleri kesip almak için kazıyıcı.
604: Şakaklardaki atardamarların çıkartılması için neşter.
605: Damar genişletmek için tekli kanca. (Vazodilatör)
606: Damar genişletmek için ikili kanca. (Vazodilatör)
607: Damar genişletmek için üçlü kanca. (Vazodilatör)
608: Maskeli neşter.
609: Kemikleri kesmek için soyucu.
610: Ucu köşeli soyucu.
611: Girintili soyucu.
612: Geniş soyucu.
613: Kompakt yay testere.
614: Yaprak testere.
615: Büyük yay testere.
601: Burkulma, incinme ve çıkık durumunda koltukaltını dağlamak için iki kargılı koter.
602: Burkulma, incinme ve çıkık durumunda koltukaltını dağlamak için üç kargılı koter.
603: Kistleri, deri şişkinliklerini ve tümörleri kesip almak için kazıyıcı.
604: Şakaklardaki atardamarların çıkartılması için neşter.
605: Damar genişletmek için tekli kanca. (Vazodilatör)
606: Damar genişletmek için ikili kanca. (Vazodilatör)
607: Damar genişletmek için üçlü kanca. (Vazodilatör)
608: Maskeli neşter.
609: Kemikleri kesmek için soyucu.
610: Ucu köşeli soyucu.
611: Girintili soyucu.
612: Geniş soyucu.
613: Kompakt yay testere.
614: Yaprak testere.
615: Büyük yay testere.
ÜROLOJİ
701: Mesanede tutulu kalan idrar tedavisinde kullanılan sonda.
702: Mesanede tutulu kalan idrar tedavisinde kullanılan sonda.
703: Mesaneyi yıkamak için balon şırınga.
704: Mesanede oluşan çıban, kan pıhtısı ya da iltihaplarda kullanılan piston şırınga.
705: Erkek çocukları sünnet etmek için makas.
706: Mesaneyi yıkamak için balon şırınga.
701: Mesanede tutulu kalan idrar tedavisinde kullanılan sonda.
702: Mesanede tutulu kalan idrar tedavisinde kullanılan sonda.
703: Mesaneyi yıkamak için balon şırınga.
704: Mesanede oluşan çıban, kan pıhtısı ya da iltihaplarda kullanılan piston şırınga.
705: Erkek çocukları sünnet etmek için makas.
706: Mesaneyi yıkamak için balon şırınga.
JİNEKOLOJİ
801: Rahmi aralamaya yarayan iki plakalı kanal genişletme aleti.
802: Kanal genişletme aleti.
803: Kanal genişletme aleti.
804: Düşükten sonra ölü ceninin kafasını ezmeye yarayan bir pense.
805: Düşükten sonra ölü ceninin kafasını ezmeye yarayan bir pense.
806: Düşükten sonra ölü ceninin kafasını ezmeye yarayan bir pense.
807: Ölü cenini çıkarmak için iki dikenli kanca.
NOT: Cerrahi aletleri ve daha fazlasını görmek isteyenler, İstanbul’un, Fatih ilçesinin, Eminönü semtinde yer alan Gülhane Parkı’nın içinde bulunan İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi‘ni ziyaret edebilirler.
801: Rahmi aralamaya yarayan iki plakalı kanal genişletme aleti.
802: Kanal genişletme aleti.
803: Kanal genişletme aleti.
804: Düşükten sonra ölü ceninin kafasını ezmeye yarayan bir pense.
805: Düşükten sonra ölü ceninin kafasını ezmeye yarayan bir pense.
806: Düşükten sonra ölü ceninin kafasını ezmeye yarayan bir pense.
807: Ölü cenini çıkarmak için iki dikenli kanca.
NOT: Cerrahi aletleri ve daha fazlasını görmek isteyenler, İstanbul’un, Fatih ilçesinin, Eminönü semtinde yer alan Gülhane Parkı’nın içinde bulunan İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi‘ni ziyaret edebilirler.
http://www.tarihikadim.com/ebul-kasim-el-zehravi-ve-icat-ettigi-cerrahi-aletler/?fbclid=IwAR3vft9lHnD_X143DKPjo1M2Lul0bQxuatyBVYn3-7mk5JapW5KCRwBmqDM
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder